ON SORUDA ARAÇLARDA DEĞER KAYBI TAZMİNATI

Noyan Doğan'ın 26 Ekim 2020 tarihinde Hürriyet Gazetesi'nde yayımlanan ve araçlarda değer kaybı tazminatını konu alan yazısı...

Bir süredir, okuyuculardan, değer kaybı tazminatı ile ilgili çokça soru alıyorum.

Kimileri, değer kaybı tazminatını nasıl alacağını soruyor, kimileri de tazminat alamamaktan şikayet ediyor. Konunun bu kadar gündeme gelmesi ve şikayetlerin çoğalmasının nedeni ise son aylarda, özellikle ikinci elde artan araç fiyatları. Tabi buna paralel dövizdeki artış nedeniyle hasar maliyetlerindeki artış da etken rol oynuyor.

Şunu da söylemek lazım; araçların rayiç bedeli arttıkça, alınacak değer kaybı tazminatı da yüksek oluyor. Mesela, geçen senelerde ortalama değer kaybı tazminatı olarak 2-3 bin liralar ödenirken; bugünlerde araçların rayiç bedelleri arttığı için bu rakam 5-7 bin liralara kadar çıkmış durumda. 

Peki, değer kaybı tazminatı nedir, nasıl alınır? Sorularla anlatayım.

HER HASARA TAZMİNAT ÖDENMEZ

1) Değer kaybı tazminatı nedir?
Kaza sonrası hasar gören araçlar, hem TRAMER kayıtlarında hasarlı araç olarak geçiyor, hem de onarım gördüğünden piyasa rayiç değerinde maddi kayba neden oluyor, yani değer kaybı yaşanıyor. Bu kayıp, trafik sigortasından karşılanıyor. Buna da değer kaybı tazminatı deniyor. Sigorta şirketleri, trafik sigortasından, onarım gören araçlara değer kaybı tazminatı ödüyor.

2) Her sürücü değer kaybı tazminatı alabilir mi?
Tazminattan yararlanabilmeniz için kazada kusursuz taraf olmanız gerekiyor. Kazaya neden olan kusurlu sürücüler değer kaybı tazminatı alamıyor.

3) Değer kaybı tazminatı nasıl hesaplanıyor?
Sigorta şirketleri; aracın rayiç değerine, hasarın boyutuna, aracın kilometresine, ticari amaçlı kullanılıp kullanılmadığına göre bir hesaplama yapıp, çıkan tutarı araç sahiplerine ödüyor. Bu hesaplama yöntemini ise kamu belirliyor.

4) Araçtaki tüm hasarlar için tazminat ödeniyor mu?
Hayır; mini onarım ile giderilen basit kaporta, plastik tampon onarımları, cam, radyo-teyp, lastik, hava yastığı, jant, mekanik, elektrik, elektronik ve döşeme aksamında yapılan onarımlar için değer kaybı tazminatı ödenmiyor.

İTİRAZ HAKKINIZ VAR

5) Araçta oluşan tüm hasar için tazminat alınabilir mi?
Hayır; aracın rayiç değerinin yüzde 25’ini aşan değer kaybı talepleri ödenmiyor.

6) Taksi, kiralık araçlar gibi ticari amaçlı kullanan araçlar da tazminat alabiliyor mu?
Alabiliyor, ancak değer kaybı tazminatının yüzde 50’si ödeniyor.

7) Tazminat için model ya da kilometre sınırı var mı? Tazminat alabilmek için aracı satmam mı gerekiyor?
Her model için tazminat ödeniyor. Kilometreye göre de tazminat tutarı değişiyor. 150 bin kilometre ve üzeri araçlarda tazminat tutarı diğerlerine göre düşük oluyor. Tazminat almak için araç satılacak diye bir kural yok, hasar sonrası tazminat ödeniyor.

8) Tazminat için kime, nasıl başvurulacak?
Kazası tespit tutanağı ve değer kaybı talep edilen araca ilişkin hasar ekspertiz raporu ile hasar fotoğrafları, aracın ruhsat fotokopisi, sürücü belgesi sigorta şirketine bizzat ve yazılı olarak müracaat edeceksiniz. Başvuruyu sigorta şirketinin internet sitesi üzerinden de yapabiliyorsunuz. Sigorta şirketi gerekli hesaplamayı yapıp, çıkan değer kaybı tazminatını bankaya yatıracak. Tazminat talebi için aracı kurum veya kişilere başvurmanıza gerek yok.

9) Sigorta şirketinin ödediği tazminat az gelirse, itiraz hakkım var mı?
Var; Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. Başvurular 4 ay gibi kısa bir sürede çözüme kavuşuyor.

10) Tazminat bir kere mi ödeniyor, her kaza sonrası da başvurulabilir mi?
Sürücü senede kaç kazaya karışırsa karışsın, her seferinde değer kaybı tazminatı alabiliyor.

https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/noyan-dogan/10-soruda-araclarda-deger-kaybi-tazminati-41645625

Biz Bize Sigorta

Cevizlidere Mah. Cevizlidere Cad 25/15

Çankaya / Ankara

www.bizbize.com.tr

312 473 21 56

ANAYASA MAHKEMESİNİN TRAFİK SİGORTASINDA İPTAL KARARI

Hürriyet Gazetesi'nde 12 Ekim 2020 tarihinde yayımlanan, Sn.Noyan Doğan imzalı ve Anayasa Mahkemesi'nin trafik sigortasında aldığı iptal kararlarını konu alan yazısı.

Anayasa Mahkemesi trafik sigortasında iptal kararı verdi, bundan sonra ne olacak?

Cuma günü Anayasa Mahkemesi, trafik sigortasının bazı maddelerini iptal etti.
Dikkat ettim, birkaç gündür, hangi maddeler iptal edildi, bunların yansıması ne olacak tam olarak anlaşılmadı. Hal böyle olunca da her kafadan ayrı ses çıkmaya başladı. Kimileri de iptal edilen maddelerin çok önemli olmadığını öne sürdü. İşin doğrusunu anlatayım.

Ama önce, Anayasa Mahkemesi, neden durduk yere böyle bir karar verdi; kısaca ona değineyim. Özetle, Anayasa Mahkemesi’ne, trafik sigortasının altı maddesinin Anayasa’nın bazı maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle itiraz başvurusu yapılmış. Mahkemede bu başvuruları inceleyip, bunların arasında 3 tanesinin iptaline karar verdi.

HANGİ MADDELER İPTAL EDİLDİ?

İptal edilen maddelerin içinde bir tanesi var ki, hem çok önemli hem de bundan sonra dengeleri değiştirecek nitelikte. İşin hukuksal boyutuna çok fazla girip, kafaları karıştırmak istemiyorum. En basit haliyle anlatayım. 2016 yılında yapılan bir düzenleme ile trafik sigortasında ödenecek tazminatların, genel şartlar ile belirlenmesine imkan tanındı. Böylece, trafik kazalarında hayatını kaybedenler için sigortadan ödenecek tazminatın hesaplanmasına ve bu hesap sonrası da yakınlarına yapılacak ödeme tutarına düzenleme getirildi. Hesaplama yönteminin ise Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılmasına hükmedildi. İşte Anayasa Mahkemesi, tazminat hesaplamasının genel şartlarla düzenlenemeyeceğini, bunun kanunla yapılması gerektiğini hükmederek, maddeyi iptal etti.

SÜRÜCÜLERİ NELER BEKLİYOR?

Şimdi birileri diyecek ki, ‘iptal edilmişse ne olmuş yani’. O iş, o kadar basit değil. 2016 yılında, bir torba kanun içine eklenen bu maddeyle, neden düzenleme yapıldı; ona bakmak lazım. Tüm sürücüler, o dönemi hatırlayacaktır. Sigorta şirketleri trafik sigortasında fiyatları neredeyse yüzde 150’lere varan oranlarda artırmışlardı. Gerekçe ise, yargı kararlarıydı. Özellikle trafik sigortasında ödenen vefat tazminatının hesaplanmasında, kanunla sınırları çizilmiş belli bir standart olmadığından mahkemeler, kişiden kişiye değişen tutarlarda tazminatlara hükmediyordu. Sigorta şirketleri de bunları ödemek durumunda kalıyordu. Hatta bu düzen -daha doğrusu düzensizlik- aracı adı verilen kişilerin türemesine bile neden olmuştu. Bu aracılar, ‘sigorta şirketi size az para öder, bana vekalet verin, dava açalım üç-dört katı tazminat alırız’ diyerek, trafik kazasında hayatını kaybedenlerin yakınlarının kapısına çalıyordu.

TAZMİNATLAR NASIL ÖDENECEK?

Sigorta şirketleri hesapta kitapta olmayan paralar ödemeye başlayınca da trafik sigortasının primlerini ciddi artırmış; bu sefer de tüketici feryat eder hale gelmişti. Kaotik ortamı bitirmek için Hazine ve Maliye Bakanlığı (o dönem Hazine Müsteşarlığıydı) devreye girdi, 2016 yılının nisan ayında çıkan torba kanun içine trafik sigortasından ödenecek tazminatların genel şartlarda öngörülen esaslara göre belirleneceği yönünde bir madde eklendi ve hesaplama yönteminin de Hazine ve Maliye Bakanlığının belirlemesine izin verildi.
Düzenleme ile birlikte trafik sigortasındaki kaos bitti. O günden bu yana da Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı hesaplama yöntemi ile tazminatlar ödeniyor. İşte, geçen cuma günü, Anayasa Mahkemesi bu maddeyi iptal etti. Böylece, tekrardan, 2016 yılından önceki döneme dönüldü. Şimdi anladınız mı, bu iptal kararının ne kadar önemli olduğunu.
Peki, bundan sonra ne olacak? Ya mahkemeler, tazminat taleplerinde, dört yıldır uyguladıkları hesaplama yöntemine göre karar verecek –ki, ben böyle olacağını sanıyorum- ya da geçmişte olduğu gibi her mahkeme ayrı ayrı tazminatlara hükmedecek.

https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/noyan-dogan/kisa-calismada-kidem-tazminati-sorunu-41630629

Biz Bize Sigorta

Cevizlidere Mah. Cevizlidere Cad 25/15

Çankaya / Ankara

www.bizbize.com.tr

312 473 21 56

KASKO DOLU HASARINI KARŞILAR MI ?

Hürriyet Gazetesi'nde 5 Ekim 2020 tarihinde yayımlanan, Noyan Doğan imzalı, dolu yağışı sonucu meydana gelen hasarların kasko kapsamında onarılmasını konu alan yazı...

Geçen hafta İstanbul’da, kısa süreli de olsa, etkili olan dolu yağışı sonrası okuyuculardan, "kasko sigortası dolu hasarını karşılar mı?", "trafik sigortasından zararımı alabilir miyim?", "dolu hasarı hasarsızlık indirimimi etkiler mi?" şeklinde sorular gelmeye başladı.

Klasiktir; her afet sonrası sigortaya bir ilgi olur, sorular sorulur, bu ilginin bir kısmı sigorta alımına da döner ama zaman geçer, hele de benzer bir olay yaşanmazsa ilgi biter, sigorta yaptıranlar da ‘nasıl olsa bir şey olmuyor’ deyip sigortasını yenilemez. Yeni bir afet ya da olay yaşanana kadar bu döngü böyle devam eder. Nereden mi, bu tespiti yapıyorum? Basit, konu kasko sigortası ise, kaç sene önce de her dört araçtan biri kaskoluydu; aradan geçen zaman içinde Türkiye’nin dört bir yerinde dolu oldu, sel oldu, araçlar, konutlar suların altında kaldı, büyük kayıplar yaşandı; bakıyorsunuz, bugün halen dört araçtan biri kaskolu.
Neyse, okuyucu sormuş, cevap vermemezlik olmaz. Önce şu, trafik sigortası, kasko karışıklığından başlayayım. Trafik sigortası, trafikte, üçüncü kişilere vereceğiniz maddi ve bedeni zararları; kasko ise sadece kendi aracınıza gelecek zararı karşılar. Hal böyle olunca trafik sigortası dolu, sel gibi afet hasarlarını karşılamaz. O yüzden, geçen hafta yaşanan doluda, aracı zarar görüp de kaskosu olmayanlar, trafik sigortası için sigorta şirketlerine boşa başvurmasın.

POLİÇEDE  BUNLARA DİKKAT!

Nasıl ki, çarpma, çalınma, yanma gibi aracınıza gelecek zararlar kaskodan ödeniyorsa, dolunun neden olduğu hasarı da kasko karşılar. Dikkat ettim de sağda solda, ‘kaskonuz dolu hasarını karşılamayabilir’ gibi haberler çıktı. Sigortacıların sattığı, tüketicilerin de aldığı kasko poliçelerinin yüzde 99’u genişletilmiş kaskodur ve içinde bir-iki istisnai durum hariç tüm zararlar –eğer siz poliçenin içinden bilerek isteyerek çıkartmadıysanız- sigorta teminatının içindedir. Buna dolu da dahil. Yani, sigorta karşılar mı, karşılamaz mı diye endişe duymayın.
Asıl poliçenizde dikkat edeceğiniz husus, doluda zarar gören aracınızı hangi serviste tamir ettireceğiniz. Mesela, sigorta şirketleri, ‘benim anlaşmalı servisime gidersen hiç para ödemeden camın değişir, başka bir servise gidersen hasarın şu kadarını karşılarım üzeri size ait” diyebilir, bunu da poliçeye yazar. Hakeza, onarım için yetkili servise mi gideceğiniz, sigorta şirketinin anlaşmalı olduğu servise mi gideceğiniz de poliçenizde yazar.

HASARSIZLIK İNDİRİMİNİ ETKİLER Mİ?
Gelelim, dolu hasarı, kaskoda hasarsızlık indirimini etkiler mi? Etkileyip, etkilememesi tamamen sigorta şirketinin inisiyatifine kalmış. Eğer sadece cam kırılmışsa etkilemez. Ama hem cam kırılması hem de araçta hasar varsa sigorta şirketi hasar dosyası açacağından, bu kayıtta TRAMER’e gideceğinden; hasarsızlık indirimini etkiler. Kimi şirketler, dolu hasarını mini onarım kapsamına sokar; o zaman da etkilenmez. Birileri diyor ki, ‘2017’de yaşanan doluda hasarsızlık indirimi etkilenmemişti’. O yıl yaşanan dolu felaketi sonrasında şirkeler, hasarsızlık indirimini etkilememesi için ortak karar almıştı ama yine de birkaç şirket bu karara uymamıştı.

https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/noyan-dogan/kasko-dolu-hasarini-karsilar-mi-41627783

Biz Bize Sigorta

Cevizlidere Mah. Cevizlidere Cad 25/15

Çankaya / Ankara

www.bizbize.com.tr

312 473 21 56